Van de Postelstraat kwam men door het Uilenburgstraatje in de buurt, genaamd de Ulenborch of de Uilenburg. In die buurt, waarvan de straten thans genoemd worden de Uilenburg, de Molenstraat en de Walpoort, stonden oudtijds het Schildersgasthuis, dat Johan Schilder, raad van den Bosch, in het jaar 1500 voor acht oude vrouwen stichtte; het St. Martensmannengasthuis, dat in 1682 door Coenraad van Boxtel Dirkszn voor drie oude mannen in drie huisjes was gesticht (Reg. n° 502 f. 186); het Loyersgasthuis en het Franciscannessenklooster Mariënburg, dat aan de Westzijde van de straat de Uilenburg stond en waarvan thans alleen nog maar over is de kapel, welke langs de straat de Walpoort staat en nu toebehoort aan het tegenwoordige nonnenklooster Mariënburg: die kapel diende van 1684 tot 1693 tot bedehuis voor het grootste gedeelte der Katholieke Bosschenaren; in laatstgemeld jaar werd zij door den Staat aan die bestemming onttrokken en ingericht tot 's Lands ammunitiehuis of arsenaal; de grafzerken, welke er in lagen, zijn alstoen publiek verkocht. Twee eeuwen lang bleef deze kapel die nieuwe bestemming behouden tot dat het Rijk ze verkocht aan het tegenwoordige klooster Mariënburg, dat er eene school van maakte.

Het oude klooster Mariënburg 1) had achter hetzelve tot aan den wal groote tuinen liggen; een stuk daarvan, dat lag tusschen gezegde kapel en den wal (thans de St Janssingel), werd met twee woningen, eene schuur met erf, die in 1729 gezegd werd te zijn ingericht tot eene plaisante kamer met keuken en eenen moeshof, allen behoord hebbende tot gezegd klooster, krachtens appointement van den Raad van State van 22 Augustus 1713 door den generaal-majoor Frederik Thomas Yvoi, den lateren kommandant van den Bosch, van

En is den wensen der Broederen:

Dat tweedragt noijt verbreekt den band,

Van het gezellig Broeder leven,

Dan zal dit Hoff genoegen geven

Tot roem van Stad en Vaderland.

Blijkens diezelfde aanteekeniug werd hare eerste benaming in het jaar 1808 veranderd in die van Harmonie, bij gelegenheid, dat haar reglement gewijzigd werd. De oorsprong van den naam Zwartmakershof, welke aan haren tuin gegeven werd, is niet meer bekend, zoo teekende Welsch in zijne memorie nog aan; van gissingen daaromtrent, zoo schreef hij verder, houde ik die van den heer de Koning voor de waarschijnlijkste, n.l., dat den bijnaam van het Driekoningenfeest, dat vroeger luisterrijk en vrolijk schijnt gevierd geweest te zijn, afkomstig is. Welligt heeft bij het een of ander dier feesten de Regerende en dien dag aftredende Koning der Sociëteit, aan wiens zijde opzettelijk of toevallig de laatst vorige Koning geplaatst was, de nieuw benoemde in hun midden doen nederzetten, opgeschikt met het klatergoud en bordpapier bij die gelegenheid in gebruik. Hoe ligt kan het nu aan eenige der vrolijke gasten niet hebben ingevallen den hoogen karmozijn tint, die de wangen van den nieuwen koning, nadat hij copieus gegeten en gedronken had, verwde, te overtrekken met de kool van eenen gebranden kurk en daardoor het drietal te doen zien, zooals het driekoningenfeest het wil, n.l. de zwarte koning in het midden?

Uit het volgend vers, dat Jan Reinier Hopman op 1 Juni 1807 op deze Sociëteit maakte, kan men zien hoe het daar oudtijds toeging:

Gezelligheid en vreugd, verdraagzaamheid en trouw

Maakt hier de vriendschap uit, die elkeen wenschen zou;

Belangrijk Broederschap! Uw heuschheid onbedwongen.

Uw lusttuin naar waardij wordt nimmer opgezongen.

't Voorvaderlijk banket, de trotsche eenvoudigheid,

't Oud burgerlijk bestaan, wordt hier ten toon gespreid.

Welmeenend eensgezind, hoort men krakeel noch vloeken.

Geweerd wordt hier diegeen, die twist of tweedragt zoeken.

Een jasje of 't ombre spel is 't algemeen vermaak,

Vooral 't sans prendertje, naar toedragt van de zaak.

Dan mengt men ernst met jok en wordt er hard geblazen.

't Is louter tijdverdrijf om andren te verbazen

Een frissche pijp tabak, een niullig glaasje bier,

Een krakelring met kaas, ziedaar gepaste cier.

Trekt iemands lust naar wijn, wil men een gast tracteren?

Welaan, slechts Jan gelast, hem zal geen flesch ontberen;

De roemers staan gespoelt, de tafel wordt geveegd,

Zoolang na 't eerste glaasje, het tweede is ook geleegd.

En wordt er extra eens een bonkje in 't jaar gegeven,

Dan warlen deun en rijm, dan schept men vreugd in 't leven.

Dan krijgt luidruchtigheid de vrolijke overhand;

Dan valt een gast wel eens al pissend aan den wand;

Dan barst men uit in 't roud, met algemeen geschater,

Mits hij zich niet bezeerd, nog dronken van het water!

Verrukkend staat het oog, waarhenen men het wend

En dwaalt in 't weidsch verschiet, begeerig zonder end!

't Is hier een Paradijs, waarin beproefde leden

Als broeders van één huis hun snipperuur besteden

In zaal, prieel of tuin of op de uitstekkamer

Naar het saisoen hun lokt, als des te aangenamer.

Dan. ik gedenk mijn pligt voor 't mij vergund genoegen

Dat ik, als deelgenoot, mij in uw rei mag voegen

Reeds heet ik wellekom met een vereende hand,

Die mij straks heeft gesnoerd aan deze vriendschapsband.

'k Betuig u mijnen dank, hier kunt gij staat op maken,

Dat door mijn toedoen nooit de vreugd gestoord zal raken.

Gezelligheid mint deugd, zoekt eendracht, trouw, vermaak

En dit is hier de wet, en dus der Broedren taak.

Dat wij dan onderling dit heilzaam nut betrachten

En 't onuitspreekbaar schoon van dezen lusthof achten.

Dat zoo de vriendschap groeije en blijve metterwoon

Ja, bloeijende overga tot op den laatsten zoon.

Eenige jaren geleden verkocht de Sociëteit de Harmonie haren tuin aan nu wijlen den oud-raadsheer mr. Frans van Lanschot, die er o.a. op bouwde de Van Lanschots Stichting; hare societeitszaal werd door haar ook verkocht en kwam ten